OVER-LEVEN en ZIEK-ZIJN

Niet-erkend verdriet.

Verliezen doe je je hele leven door. De conclusie moet dus wel zijn: verliezen hoort bij het leven. Vanaf het verlies van de warmte van de baarmoeder tot aan het verlies van het eigen leven

Een schrijnende constatering is echter dat er verliezen zijn die maatschappelijk niet herkend of erkend worden. Daarmee worden vervolgens ook het verdriet en de rouw niet erkend. Er zijn “regels” geformuleerd voor wie, wanneer en hoe lang mensen mogen rouwen. Die regels zijn weer omgezet in arbeidsreglementen

Dit soort regels weerspiegelt dat de maatschappij formeel maar ook informeel bepaalt wie een wettig recht krijgt om te rouwen. Deze regels zijn volledig gericht op familierelaties en op sterven. Ze stemmen echter niet altijd overeen met hoe de band is die mensen met elkaar voelen, met de betekenis dat een verlies voor iemand heeft. Een goede vriend, een buur, een collega, noem maar op… kunnen een heel belangrijke rol spelen in iemands leven. De relaties die mensen onderling hebben, worden wel gezien maar het daaraan verbonden verdriet en de rouw worden -als de relatie niet op verwantschap is gebaseerd- vaak niet erkend

Erkenning geven aan verdriet betekent dat mensen verlichting kunnen ervaren. Wegduwen, verzwijgen en opkroppen lijken oppervlakkig wel even te werken. Echter, als verdriet niet kan worden erkend en geuit als emoties, vinden ze vaak andere schadelijke uitwegen in lichamelijke kwalen, in hardheid en bitterheid. En díe kunnen niet worden omschreven en vastgelegd in arbeidsreglementen.

JANNY TEEUWEN

www.levenronddedood.nl