OVER-LEVEN en ZIEK-ZIJN

Ouderen en intimiteit

 

Hij was ernstig ziek en ik bezocht het oudere echtpaar regelmatig. Op een dag zei ze: “Onze wereld is de loop van de tijd zo klein geworden en het is zo fijn dat we elkaar nog hebben, dat beseffen we elke dag. Het is fijn dat je dat ook nog lichamelijk kan beleven, dat houdt je op de been”. Het is duidelijk: oude mensen beleven net als jonge mensen genot aan lichamelijkheid en intimiteit. Toch is dat vreemd genoeg geen onderwerp waar in de zorg openlijk veel aandacht aan besteed wordt. Oude mensen met oude lijven, dat vloekt in onze cultuur met schoonheid, genot en intimiteit. Een smakelijke maaltijd, een verzorgd lichaam, dat moet op orde zijn. Maar ongestoord vrijen of op andere manieren van je lijf kunnen genieten, is niet het eerste waar men aan denkt in een zorgplan.

In gesprek met een groep verzorgenden blijkt dat intimiteit en seksualiteit in de ouderenzorg door velen vooral wordt geassocieerd met de ongewenste kanten ervan: met handtastelijkheden waar ze soms mee te maken hebben en waar zij niet van gediend zijn. Zij helpen elkaar om zich te beschermen tegen dergelijk gedrag. Maar is daarmee de kous af?

Zou het mogelijk zijn de behoeften van mensen serieus te nemen en bespreekbaar te maken zonder het gevraagde op jezelf te betrekken? Zou het gezien kunnen worden als onderdeel van het “lichamelijk en mentaal welbevinden” en het zo een plek te geven in een zorg- of behandelplan?

 

JANNY TEEUWEN