Belevingsgerichte zorg

Belevingsgerichte zorg  

Tijdens een bijeenkomst over langdurige zorg werd een pleidooi gehouden om individuele verhalen te gebruiken als bron van inzicht en als basis voor een zorgbeleid. Vertellen vraagt om luisteren. Maar goed luisteren gaat niet vanzelf. Mensen horen wat ze willen horen en negeren vaak wat ze niet kunnen gebruiken. Vaak resoneren ongemerkt de eigen gedachten en overtuigingen mee. Luisteren is een kunst, een kunde die je kunt ontwikkelen. De grote variatie in mensen, in wat ze hebben (hun aandoening), wat ze willen (hun verlangens en behoeften) en hoe ze zijn (karakter en levenshouding) wordt in de wetenschap vaak teruggebracht tot een gemiddelde. Bij het stellen van een diagnose is dat ook het geval.

De benadering via de persoonlijke verhalen wordt belevingsgerichte zorg genoemd, waar men vooral bij ouderen, dementerenden en terminale zieken meer aandacht voor wil hebben. Dit soort informatie krijg je alleen door tijd te nemen en goed te luisteren naar wat mensen zelf te zeggen hebben. Vooral de verhalen van mantelzorgers zijn van belang. Het is voor hen vaak moeilijk te ervaren dat de vermogens van geliefden afnemen. De kunst is om die veranderingen toch te aanvaarden en zich te richten op wat wél mogelijk is. Dat zou het uitgangspunt moeten zijn. Soms lijkt het erop dat alles gedaan moet worden om het geheugen en de activiteiten op te krikken, alsof je anders niet meer volwaardig bent. Het is onzichtbaar werk met veel verdriet achter de voordeur maar gelukkig ook met een lach en een traan.

JANNY TEEUWEN